Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Nedir?
Şu an bu yazıyı gördüğünüzde birisi ”Acaba neymiş benim işime yarayabilir belki” diye düşünebilir. Bir diğeri ise ”Kesin işe yaramayacak bir şey” diye düşünebilir.
Dolayısıyla ilk biri umutla bir terapi arayışında bulunacakken diğeri herhangi bir girişimde bulunmayacak ve belki bu yazıyı okumaya devam etmeyecektir.
Peki, düşüncelerimizdeki bu farkı yaratan nedir?
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Nedir?
“Olayları olduğu gibi değil, olduğumuz gibi görürüz.”
Bu cümle aslında Bilişsel Davranışçı Terapi’nin temel aldığı ekolü özetler.
Yani, olayları algılama biçimimiz bizim düşüncelerimizi belirler. Dolayısıyla düşüncelerimiz de duygularımızı, davranışlarımızı ve karar verme mekanizmalarımızı etkiler.
Bazen bazı gerçekdışı veya işimize yaramayan düşünceler yine işlerimizi zorlaştırabilecek duygu ve davranışları doğurabilir. Erken yaştaki deneyimlerimiz sonucu oluşan kendimiz ve çevremizle ilgili düşünce kalıpları ise artık işe yaramıyor ve yaşamımızı zorlaştırıyor olabilir. Bu düşünce kalıplarını değiştirmek, yeni bakış açıları kazanmak ise bazen tek başına zor olabilir.
Bilişsel davranışçı terapi (BDT), bu işimize yaramayan veya bize zarar veren davranış ve düşünceleri işlevsel olanlarla değiştirmeyi amaçlar. Güncel sorunlara odaklanmanın yanı sıra kişlerin yaşam boyu kullanabileceği beceriler kazanmasını ve ”kendi kendinin terapisti” olmasını hedefler.
Bilişsel Davranışçı Terapi ve İlaç Kullanımı
Bilişsel davranışçı terapi ve ilaç tedavisi birlikte yürütülebilir. İlaç kullanılması gerektiğini düşünüldüğü durumlarda psikiyatri yönlendirmesi yapılmalıdır. Bilimsel dayanaklara göre ilaç kullanımından bağımsız uygulanan bilişsel davranışçı terapi, bir çok durumu tedavi edebilir. Bazı durumlarda ise ilaç kullanımı ile birlikte yürüyülen psikoterapiye daha iyi yanıt alınır.
Bilişsel Davranışçı Terapi ve Psikiyatrik Bozuklukların Tedavisi
Bilişsel davranışçı terapi yalnızca tanı kategorisindeki psikiyatrik bozukluklarda değil bir çok psikolojik sorunun çözümünde de etkinliği kanıtlanmış, bilimsel ilkelerin ışığında geliştirilmiş çağdaş bir psikoterapidir. Süreç ve içeriği yapılandırılmış bu terapi; hedef odaklıdır. Bu terapinin etkinliğinin kanıtlandığı ve tedavi kılavuzlarında yer alan psikiyatrik bozukluklar aşağıda sıralanmıştır:
- Depresyon
- Duygu Durum Bozuklukları
- Bipolar Bozukluk (İki Uçlu Bozukluk)
- Anksiyete İlişkili Bozukluklar
- Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
- Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB)
- Panik Bozukluk
- Sağlık Anksiyetesi
- Sosyal Anksiyete
- Özgül Fobiler
- Perfomans Kaygısı
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
- Alkol ve Madde Bağımlılıkları
- Cinsel İşlev Bozuklukları
- Yeme Bozuklukları
- Kişilik Bozuklukları
- Somatoform Bozukluklar
- Tourette Sendromu
- Davranış Sorunları
- Yeme Bozuklukları
- Şizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar
- Öfke ve Duygu Kontrolü
- Sağlık Sorunları ile Başa Çıkma
- Uyku Bozuklukları
- Çift Tedavileri ve Aile Terapileri
Bilişsel Davranışçı Terapist Kime Denir?
Psikoloji lisans eğitimi, klinik psikoloji yüksek lisans eğitimi sonrası veya psikiyatri uzmanlığı sonrası bilişsel davranışçı terapi temel eğitim ve süpervizyonlarını tamamlamış uzmanlar bilişsel davranışçı terapi uygulayabilir.
