“Gaslighting” Nedir?
Gaslighting; son yıllarda literatürde ismi duyulmaya başlanıp çeşitli çalışmalar yürütülse de; gaslighting kavramı aslında klinik psikoloji veya psikiyatri temel bilimi içerisinde operasyonel olarak tanınmış ve sınıflandırılmış bilimsel bir kavram değil. Gaslighting daha çok günlük konuşma diline ait (colloquial) bir deyim.
‘’Gaslighting’’ kelimesini şöyle tanımlayabiliriz; karşı tarafı kendinden şüpheye düşürerek gerçeklik algısını bozmaya yönelik uygulanan bir duygusal istismar türüdür.
Peki nereden geliyor bu gaslighting ismi?
1930’lu yıllarda sahnelenmiş bir tiyatro oyununda; Jack, her gün evdeki gaz lambasını bir miktar kısar. Bunu farkeden partneri Bella ‘’Gaz lambası daha az ışık veriyor sanki değil mi?’’ diye sorduğunda ise Jack tersleyerek ‘’Yoo, delirdin mi?’’ gibi cevaplar verir. “Gas Light” isimli bu tiyatroda; Jack manipülasyonla Bella’nın kendi aklına yönelik inancını sarsmayı planlar.
İnsan ilişkilerinin bilinçli/bilinçsiz manipülasyon içerdiğini düşünen biri olarak belirtmeliyim ki bu duygusal manipülasyonun kurbanı olabileceğiniz gibi uygulamış da olabilirsiniz. Eğer uygulamışsanız ‘’patolojik narsisist” olduğunuz anlamına gelmez; ya da karşınızdakinin bir “psikopat’’ olduğu…
Bir çok ilişkide (partner,ebeveyn vb.) karşılaşılabilecek bu istismarın farkına varabilmek; kendimize içinde bulunduğumuz ilişkileri yeniden gözden geçirebilme ve iletişim becerilerimizi düzenleyebilme şansını vereceği için son derece önemli.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Peki duygusal manipülasyona uğradığımızı nereden farkeder, ne yapabiliriz?
🌿SEZGİLERİNİZE GÜVENİN
Eğer içinizden bir ses ‘’Bazı şeyler yolunda değil, sanki bu işte bir terslik var.’’ diyorsa size zihniniz karanlıkta kalmış bir alandan sesleniyor olabilir. Sese kulak vermeyi deneyin.
🌿ÖNCEKİ BEN’İ HATIRLAYIN
Kendinizi sürekli suçlu, önemsiz ve mutsuz hissediyorsanız kendinize dönün. Daha önceden nasıl biri olduğunuzu anımsamaya çalışın ve aradaki farkları görmek için uğraşın.
🌿BAŞKALARIYLA PAYLAŞIN
Emin olamadığınız, şüphe duyduğunuz konuları manipülasyona uğruyor olabileceğinizi düşündüğünüz ilişkinin dışında; güvendiğiniz biriyle paylaşın. Üçüncü bir göz size farklı bakış açıları kazandıracaktır.
🌿İZOLASYONDAN UZAK DURUN
Aileniz ve yakın arkadaşlarınızdan duygusal olarak destek almak için çabalayın. Bağınızı koparmayın.
🌿YARDIM ALIN
Kendinize iyi bakın.
